1396/9/14، 08:32 عصر
امروزه گوش دادن به موسیقی با هدفون و یا صحبت کردن با هندزفری، نزد عدهای به عادتی تبدیل شده است که انگار اگر به آن عمل نکنند؛ افرادی عقب مانده از تمدن به شمار میآیند! خیلیها موقع رانندگی، پیادهروی، ورزش، غذا خوردن، تماشای فیلم، مطالعه و کارهای خانه ترجیح میدهند با هدفونی در گوش خود یا صحبت کنند و یا به موسیقی گوش بسپارند، در حالی که شاید از آسیبهای وارده به گوش خود بیخبر باشند.
سازمان بهداشت جهانی در گزارش تکاندهندهای پیشبینی کرده است بیش از یک میلیارد نوجوان و جوان در جهان به دلیل گوش دادن به موسیقی با صدای بسیار بلند، در خطر قرار گرفتن در فهرست بیماران کم شنوا و ناشنوای سالهای آتی قرار دارند.
فقط یک ساعت موسیقی!
سازمان بهداشت جهانی به همه مردم دنیا و به ویژه جوانان و نوجوانان توصیه کرده است اگر میخواهند سلامت شنوایی خود را حفظ کنند، بیشتر از یک ساعت در روز موسیقی گوش ندهند.
به گفته کارشناسان، از دست دادن کامل شنوایی، را ناشنوایی یا کری و کم شدن آن را، کمشنوایی گویند.
اختلال شنوایی میتواند ابتلا نسبت به تمامی نوتهای صدا یا محدود به صداهای معینی باشد. سازمان بهداشت جهانی در گزارش خود همچنین نسبت به استفاده بیش از حد آلات موسیقی در اماکن عمومی هشدار داده است که دستگاههای پخش موسیقی، کنسرتها و رستورانهایی که در آن موسیقی با صدایی بسیار بلند پخش میشود، تهدیدی جدی برای شنوایی افراد به حساب میآید.
۴۳ میلیون ناشنوا
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت تا کنون ۴۳ میلیون نفر در گروه سنی ۱۲ تا ۳۵ سال، به دلیل گوش دادن به موسیقی با صدای بلند و استفاده طولانی مدت از هدفون، در دنیا ناشنوا شدهاند، آماری که به گفته این سازمان به طور روزانه در حال افزایش است.
سازمان یاد شده همچنین هشدار داده است آمار تأسفباری نشان میدهد که نیمی از نوجوانان و جوانان در معرض خطر در کشورهای ثروتمند یا متوسط زندگی میکنند که به دلیل شنیدن موسیقی و تماشای فیلم با استفاده از دستگاههای شخصی به صورت بلند، در معرض ناشنوایی قرار گرفتهاند و آمار این ناشنوایان در سالهای آینده افزایش خواهد یافت.
رعایت حد مجاز صدا
رستورانها، باشگاههای ورزشی و مراکز آموزش موسیقی از دیگر اماکنی است که به دلیل پخش موسیقی با صدای بلند ۴۰درصد به میزان ناشنوایان جوانان سالهای آینده میافزایند. ۵ر۳ درصد از نوجوانان آمریکایی در سال ۱۹۹۴ میلادی به دلیل استفاده از هدفون، هندزفری و یا صدای بسیار بالای موسیقی، شنوایی خود را از دست داده بودند که این رقم در سال ۲۰۰۶ به ۳ر۵ درصد رسیده است.
دکتر اثین کراگ ـ مدیر بخش پیشگیری از آسیبهای سازمان بهداشت جهانی هشدار میدهد: اگر چه گوش سپردن به موسیقی با صدای بلند آسیبهای جدی و حتی خطر ناشنوایی را به دنبال دارد جلوگیری از این نقص عضو به راحتی قابل پیشگیری است و درمان سادهای دارد که آن هم حداکثر یک ساعت گوش کردن به موسیقی با صدای آرام و ملایم، در روز است.
شاید شنیدن فقط یک ساعت موسیقی در روز برای کسانی که عادت دارند هر روز ۱۰ ساعت از دستگاههای پخش موسیقی موزیک گوش کنند، پیشنهاد غیر قابل قبولی به نظر برسد، اما در همین یک ساعت نیز نباید صدای دستگاههایی مانند هندزفری، هدفون و یا رادیو و تلویزیون بلند باشد.
سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد میکند هنگام شنیدن موسیقی، صدا به میزانی تنظیم شود که گوش را آزار ندهد. همچنین این سازمان برای جلوگیری از آسیبهای صدای بلند در فضاهای شلوغ، توصیه میکند که افراد از گوش بند استفاده کنند.
هدفون، ممنوع!
مسئولان دولت فرانسه، محدودیتهایی را برای استفاده از دستگاه های پخش آهنگ سیار مانند انواع «ام پی تری» و «امپی فور»ها در این کشور اعمال کردهاند. این تصمیم برای کاهش استفاده شهروندان فرانسوی از هندزفریهای مختلف است، چرا که حواس پرتی و کاهش شنوایی بر اثر استفاده از چنین وسایلی میتواند باعث حوادثی مانند تصادفهای رانندگی یا حتی بالا رفتن کاذب هزینههای درمان در آن کشور شود. در بسیاری از نقاط فرانسه، استفاده از هندزفریهای معمولی یا بلوتوث دار تلفن همراه، هنگام رانندگی ممنوع است.
متخصصان بیماریهای گوش و حلق و بینی آمریکایی هشدار دادهاند که استفاده از هدفون برای گوش دادن به آهنگهایی با صدای بلند، میتواند سبب ابتلا به کم شنوایی یا ناشنوایی موقت یا حتی دائمی شود. بلندی صدای دستگاه پخش صوت، به سر و صداهای محیط بستگی دارد. ممکن است صدای ۵ دسی بل برای گوش دادن به یک آهنگ در طول شب و در رختخواب زیاد باشد، اما صدای ۲۵ دسی بل هنگامی که در ایستگاه مترو منتظر آمدن قطار ایستادهاید، صدای کمی محسوب شود.
این محققان اعلام کردهاند هر چند حداکثر صدای بیشتر دستگاههای پخش «امپیتری» تا ۱۰۰ دسی بل تنظیم شده است، اما گوش دادن به آهنگ به مدت ۵ ساعت با این صدا، سبب ایجاد اختلالات جدی در دستگاه شنوایی میشود. آنها استفاده ازهدفون با حداکثر صدای ۸۵ دسی بل و به مدت طولانی را هم خطرناک میدانند و میگویند « هر چه صدایی که قرار است از دستگاه صوتی به گوش شما برسد کمتر باشد، احتمال آسیبهای شنوایی هم کمتر میشود.
پژوهشگران معتقدند افراد نباید بیشتر از یک ساعت به طور مداوم و بیش از ۳ تا ۴ ساعت در طول روز از هندزفری برای گوش دادن آهنگ یا حتی انجام گفت و گوهای تلفنی استفاده کنند زیرا در غیر این صورت، احتمال آسیب به قدرت شنوایی و کم یا ناشنوا شدن آنها در سنین پیش از سالمندی و حتی میانسالی، وجود خواهد داشت.
ایمنی هدفونها
وقتی سری به بازار فروش انواع لوازم جانبی تلفن همراه یا دستگاههای پخش «امپیتری» میزنید، شاید این سؤال برایتان پیش آید که استفاده از کدام یک از این هدستها خطر جدیتری را برای سلامت شنوایی ما در پی خواهد داشت یا اصلاً کدام یک از آنها بهتر و کارآمدتر است؟ البته این موضوع برای کسانی که به صدای زیاد علاقه دارند، تفاوتی ندارد.
اگر قرار باشد آهنگی را با صدای بسیار بلند گوش کنید، تمامی انواع هدفونها برای سلامت شنوایی شما خطرناک است، اما در حالت استاندارد و در شرایط عادی، هدفونهایی که سری گرد و کوچکی دارند و کاملاً داخل گوش فرو میروند، خطر بیشتری برای گوشهایتان خواهند داشت. چون صدا را به طور مستقیم به پرده گوش میرسانند و سبب آسیب آن میشوند.
هدفونهایی هم که سری کوچک اما بشقاب مانند دارند مناسب نیستند. در نهایت، هدفونهای بزرگی که سری ابری شکل دارند و مانند سرماگیر، روی سطح خارجی گوش قرار میگیرند، عوارض کمتری برای مصرفکنندگان در پی خواهند داشت.
هدفون، سردرد و توهم
محققان دانشگاه آکسفورد میگویند حدود ۱۰ میلیون جوان اروپایی در معرض ابتلا به عوارض ناشی از استفاده از هدفون قرار دارند، آنان علاوه بر اختلالات شنوایی، سردردهای موقتی اما پی در پی، سرگیجه و ایجاد توهم را هم از دیگر عوارض استفاده از انواع هدفونها برای گوش دادن به آهنگ با صدای بلند و طولانی مدت میدانند. استفاده زیاد از هدفون سبب میشود مدام فکر کنید یک نفر دارد با شما حرف میزند یا به هنگام خواب، صداهای مزاحمی در مغزتان بشنوید که اجازه خواب راحت را به شما نمیدهند.
وزوز آزاردهنده گوش هم یکی دیگر از عوارض است. بد نیست این را هم بدانید که قرار گرفتن هندزفری برای مدت طولانی داخل گوش سبب انتقال خون گوش داخلی به سایر اندامها میشود که احتمال آسیبپذیری پرده گوش را دو چندان میکند.
سرطان و هندزفریهای بلوتوثی
یکی از دغدغههای همیشگی استفاده از هندزفریهای بلوتوث، سرطانزا بودن آنهاست. تحقیقات و ادعاهای زیادی در این مورد مطرح شده است، اما بر اساس اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، هنوز کسی نوانسته است ثابت کند امواج هندزفریهای بلوتوث به مغز افراد آسیب میرساند یا سبب ابتلا به انواع سرطان میشود.
البته ناگفته نماند که FDA اعلام کرده است برخی افراد با اشعههای رادیویی، حساستر از دیگران هستند و ممکن است بر اثر تماس با این اشعهها، دچار سردرد شوند. اثبات ادعای وجود داشتن رابطه معناداری بین ابتلا به اختلالات مغزی، سرطان و استفاده از بلوتوث، باید بیشتر مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد. این بحث در مورد تلفنهای همراه هم هنوز به نتیجه نرسیده است.
پیشرفت فناوری به ضرر انسان
یکی از نشانههای آسیبرسیدن به گوش به علت گوش کردن زیاد به موسیقی از طریق هدفون،آن است که وقتی شما یک محل پر سر و صدا را ترک میکنید، گوشتان تا مدتی زنگ میزند. اگر مدتی به گوشتان استراحت دهید، احتمالاً وضعیت بهبود خواهد یافت، اما اگر پیوسته از هدفون استفاده کنید، گوش داخلی شما هم آسیب میبیند که در این صورت ممکن است قدرت شنوایی شما برای همیشه کاهش یابد. متاسفانه به دلیل تولید باتریهای پرقدرت با عمر بالا، کمتر کسی به گوش خود استراحت میدهد و این از مواردی است که پیشرفت فناوری در عمل به ضرر انسان تمام شده است.
نتایج یک پژوهش که در آزمایشگاههای آگوستیک ملی استرالیا انجام شده است، نشان میدهد ۲۵ درصد از افرادی که دستگاههای پخش موسیقی قابل حمل استفاده میکنند، آنقدر از این وسیله استفاده کردهاند که به شنوایی خود آسیب جدی رساندهاند.
خطر جانی هندزفری و هدفونها
بعد از بیان مشکلات سلامت استفاده از هدفونها، به مشکلات مربوط به ایمنی این وسیله پرکاربرد در میان جوانان میرسیم.
یکی از شایعترین مشکلات، این است که افراد پیاده و حتی رانندگان، با گذاشتن هندزفری در گوش خود و بلند کردن صدای آهنگشان، دیگر قادر به شنیدن صداهای محیط اطراف نیستند. این کار میتواند حوادث ناگواری مانند تصادفهای رانندگی، چه برای راننده و چه برای عابران پیاده را در پی داشته باشد و به همین دلیل تمامی افراد و بخصوص رانندگان توصیه میشود در مکانهای شلوغ از هدفون استفاده نکنند. استفاده از ضبط صوت خودرو، هر چقدر هم که صدای زیادی داشته باشد، از لحاظ ایمنی بهتر است. عابران پیاده هم فقط در محیطهای امن میتوانند هدفون در گوش بگذارند. اگر برای ورزش به پارکی رفتهاید یا سوار تاکسی و اتوبوس و مترو هستید، استفاده از هدفون آسیب چندانی به شما نمیرساند، اما به هیچ وجه در مکانهای شلوغ و هنگام رفت و آمد در خیابانها از آن استفاده نکنید. گاهی نشنیدن صدای بوق یک موتورسیکلت یا خودرو، بهای سنگینی دارد.
از بین رفتن سلولهای شنوایی
دکتر محسن نراقی ـ متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره مضرات استفاده از هدفون و هندزفری میگوید: از میان رفتن سلولهای مویی سبب تغییر آستانه شنوایی گوش میشود و افراد به صداهای بلند عادت میکنند؛ وزوز گوش یا صداهای آزاردهنده در گوش از دیگر عوارض استفاده از سیستم های گوش (هندزفری و هدفون) است.
وی تاکید میکند: بر خلاف تصور شایع در جامعه،عفونت گوش هیچ ارتباطی به استفاده از هندزفری و هدفون ندارد و این دو مقوله کاملاً جدا از هم است. استفاده از هندزفری و هدفون به هنگام انجام ورزش هیچ خطری را ایجاد نمیکند، اما نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که افراد نباید هنگام ورزش صدای لوازم صوتی مورد استفاده را زیاد کنند.
این متخصص گوش و حلق و بینی میگوید: شدت صدا به هنگام استفاده از هندزفری و هدفون، بستگی به میزان شنوایی افراد دارد و آنان باید سعی کنند از کمترین شدت صوتی هنگام استفاده از این سیستمها بهره گیرند.
دکتر نراقی توصیه میکند: در صورت لزوم استفاده از گوشیها باید با فاصله زمانی حداقل یک ساعت و کمترین شدت صدای قابل فهم ممکن، صورت گیرد.
توصیههای کارشناسان
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی برای مقابله با صدای بلند در موقعیتهای مختلف توصیه میکنند:
ـ در مراکزی که شدت صدا بالاست، باید به مراجعهکنندگان گوش بند رایگان بدهند.
ـ در کنسرت های موسیقی از بلندگوها فاصله داشته باشید.
ـ هنگام شنیدن موسیقی، گاهی صدا را قطع کنید و به گوش خود استراحت بدهید.
ـ کارخانههای سازنده هدفون و هندزفری باید میزان پخش صدا را محدود کنند و دولتها و یا متولیان بهداشت و سلامت جوامع باید قوانین سختگیرانهای در این مورد به تصویب برسانند.
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی همچنین هشدار میدهند به هنگام بلند کردن صدای موسیقی به یاد داشته باشید به ازای هر ۳ دسیبل که به آن اضافه میشود، عمر شنوایی شما نصف زمان آن، کاهش مییابد.
ـ استفاده از یک هدفون یا هندزفری سالم و ضدخش، میتواند مانع از شنیدن با صدای بلند شود.
این کارشناسان دستورالعمل جدی دیگری نیز دارند، آنها تاکید میکنند: گوش کردن به هر صدایی بیش از ۸۵ دسیبل، به این معنا است که در مدت کوتاهی فرد مبتلا به کم شنوایی و در صورت استفاده طولانی مدت در روز، به ناشنوایی مبتلا خواهد شد.پیشتر، کارشناسان این سازمان جهانی در گزارشی اعلام کردهاند که گوش کردن به هر صدای بلند در دراز مدت، فرد را دچار سردردهای دردناک خواهد ساخت که بهترین راهکار جلوگیری از این نوع بیماری، استفاده کم از دستگاههایی مانند هندزفری و هدفون در دراز مدت همراه با عادت کردن به شنیدن هر نوع صوت و آوا با صدایی آرام و ملایم است.
به گفته آنان، کسانی که به شنیدن آوا از دستگاه های صوتی همراه با صدای بلند عادت کردهاند، برای جلوگیری از کر شدن ناگزیر، از ترک این عادت زیانآور خود هستند، در غیر این صورت اصرار بر این عادت غلط منجر به از دست دادن شنوایی ظرف چند سال خواهد شد.
این در حالی است که بسیاری از تولیدکنندگان دستگاههای صوتی بیتوجه به این واقعیت علمی، دستگاههایی مانند سینمای خانگی را به بازار عرضه کردهاند که تا معادل ۱۲۰ دسی بل صدا تولید میکند که معادل صدای موتور هواپیماهای جت است.
حفاظت از گوش
بنابر تحقیقات انجام شده در دنیا، بیشترین عاملی که سبب ناشنوایی میشود، آسیب رسیدن به تارهای درون گوش بر اثر سر و صدای زیاد است و تنها تعداد کمی از افراد به علتهای دیگر ناشنوا میشوند.در بیشتر مواقع روز، ما با صداهای بسیار زیادی در ارتباط هستیم و بیشتر آنها از جمله آلودگیهای صوتی به شمار میروند، مانند صدای رفت و آمد خودروها و بوق آنها، ماشینآلات ساختمانی و موارد بسیار دیگر. در پی تحقیقات علمی که انجام شده است، صداهایی که بیش از ۱۰۵ دسیبل قدرت دارد، میتوانند برای گوش بسیار مضر باشد و همچنین صداهای بسیار آرامتر از ۸۵ دسیبل به اندازه خود برای گوش، بسیار بد است.برای اینکه بتوانیم گوشهای خود را تا پایان عمر سالم نگه داریم، باید به نکات زیادی توجه کنیم و از همه مهمتر پیروی از این نکات است که در برخی شرایط، شاید سخت باشد:
اگر دوست دارید همیشه از هدفونها استفاده کنید، در عین حال که باید صدای آن را کم کنید، بهتر است از هدفونهایی استفاده کنید که فضای کافی برای قرار گرفتن گوش در داخلشان را داشته باشند و بعد از هر چند دقیقه به گوشتان استراحت بدهید.
ـ یکی از نکاتی که باید رعایت کنید، فاصله گرفتن از تلویزیون و رادیو به هنگام گوش کردن به آنهاست. این کار سبب میشود گوشهای شما در معرض صداهای مستقیم رادیو و یا تلویزیون قرار نگیرد و صدمات وارده به گوش به اندازه زیادی کاهش یابد.
برای گوش کردن به موسیقی در خودرو نیز باید نکاتی را رعایت کنید. در ابتدا بکوشید از صدای بلند در خودرو استفاده نکنید و در صورت بلند بودن صدا شیشهها را پایین بکشید، زیرا صدای بلند در فضای بسته آسیبهای جبرانناپذیر به گوش وارد میکند.
سازمان بهداشت جهانی در گزارش تکاندهندهای پیشبینی کرده است بیش از یک میلیارد نوجوان و جوان در جهان به دلیل گوش دادن به موسیقی با صدای بسیار بلند، در خطر قرار گرفتن در فهرست بیماران کم شنوا و ناشنوای سالهای آتی قرار دارند.
فقط یک ساعت موسیقی!
سازمان بهداشت جهانی به همه مردم دنیا و به ویژه جوانان و نوجوانان توصیه کرده است اگر میخواهند سلامت شنوایی خود را حفظ کنند، بیشتر از یک ساعت در روز موسیقی گوش ندهند.
به گفته کارشناسان، از دست دادن کامل شنوایی، را ناشنوایی یا کری و کم شدن آن را، کمشنوایی گویند.
اختلال شنوایی میتواند ابتلا نسبت به تمامی نوتهای صدا یا محدود به صداهای معینی باشد. سازمان بهداشت جهانی در گزارش خود همچنین نسبت به استفاده بیش از حد آلات موسیقی در اماکن عمومی هشدار داده است که دستگاههای پخش موسیقی، کنسرتها و رستورانهایی که در آن موسیقی با صدایی بسیار بلند پخش میشود، تهدیدی جدی برای شنوایی افراد به حساب میآید.
۴۳ میلیون ناشنوا
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت تا کنون ۴۳ میلیون نفر در گروه سنی ۱۲ تا ۳۵ سال، به دلیل گوش دادن به موسیقی با صدای بلند و استفاده طولانی مدت از هدفون، در دنیا ناشنوا شدهاند، آماری که به گفته این سازمان به طور روزانه در حال افزایش است.
سازمان یاد شده همچنین هشدار داده است آمار تأسفباری نشان میدهد که نیمی از نوجوانان و جوانان در معرض خطر در کشورهای ثروتمند یا متوسط زندگی میکنند که به دلیل شنیدن موسیقی و تماشای فیلم با استفاده از دستگاههای شخصی به صورت بلند، در معرض ناشنوایی قرار گرفتهاند و آمار این ناشنوایان در سالهای آینده افزایش خواهد یافت.
رعایت حد مجاز صدا
رستورانها، باشگاههای ورزشی و مراکز آموزش موسیقی از دیگر اماکنی است که به دلیل پخش موسیقی با صدای بلند ۴۰درصد به میزان ناشنوایان جوانان سالهای آینده میافزایند. ۵ر۳ درصد از نوجوانان آمریکایی در سال ۱۹۹۴ میلادی به دلیل استفاده از هدفون، هندزفری و یا صدای بسیار بالای موسیقی، شنوایی خود را از دست داده بودند که این رقم در سال ۲۰۰۶ به ۳ر۵ درصد رسیده است.
دکتر اثین کراگ ـ مدیر بخش پیشگیری از آسیبهای سازمان بهداشت جهانی هشدار میدهد: اگر چه گوش سپردن به موسیقی با صدای بلند آسیبهای جدی و حتی خطر ناشنوایی را به دنبال دارد جلوگیری از این نقص عضو به راحتی قابل پیشگیری است و درمان سادهای دارد که آن هم حداکثر یک ساعت گوش کردن به موسیقی با صدای آرام و ملایم، در روز است.
شاید شنیدن فقط یک ساعت موسیقی در روز برای کسانی که عادت دارند هر روز ۱۰ ساعت از دستگاههای پخش موسیقی موزیک گوش کنند، پیشنهاد غیر قابل قبولی به نظر برسد، اما در همین یک ساعت نیز نباید صدای دستگاههایی مانند هندزفری، هدفون و یا رادیو و تلویزیون بلند باشد.
سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد میکند هنگام شنیدن موسیقی، صدا به میزانی تنظیم شود که گوش را آزار ندهد. همچنین این سازمان برای جلوگیری از آسیبهای صدای بلند در فضاهای شلوغ، توصیه میکند که افراد از گوش بند استفاده کنند.
هدفون، ممنوع!
مسئولان دولت فرانسه، محدودیتهایی را برای استفاده از دستگاه های پخش آهنگ سیار مانند انواع «ام پی تری» و «امپی فور»ها در این کشور اعمال کردهاند. این تصمیم برای کاهش استفاده شهروندان فرانسوی از هندزفریهای مختلف است، چرا که حواس پرتی و کاهش شنوایی بر اثر استفاده از چنین وسایلی میتواند باعث حوادثی مانند تصادفهای رانندگی یا حتی بالا رفتن کاذب هزینههای درمان در آن کشور شود. در بسیاری از نقاط فرانسه، استفاده از هندزفریهای معمولی یا بلوتوث دار تلفن همراه، هنگام رانندگی ممنوع است.
متخصصان بیماریهای گوش و حلق و بینی آمریکایی هشدار دادهاند که استفاده از هدفون برای گوش دادن به آهنگهایی با صدای بلند، میتواند سبب ابتلا به کم شنوایی یا ناشنوایی موقت یا حتی دائمی شود. بلندی صدای دستگاه پخش صوت، به سر و صداهای محیط بستگی دارد. ممکن است صدای ۵ دسی بل برای گوش دادن به یک آهنگ در طول شب و در رختخواب زیاد باشد، اما صدای ۲۵ دسی بل هنگامی که در ایستگاه مترو منتظر آمدن قطار ایستادهاید، صدای کمی محسوب شود.
این محققان اعلام کردهاند هر چند حداکثر صدای بیشتر دستگاههای پخش «امپیتری» تا ۱۰۰ دسی بل تنظیم شده است، اما گوش دادن به آهنگ به مدت ۵ ساعت با این صدا، سبب ایجاد اختلالات جدی در دستگاه شنوایی میشود. آنها استفاده ازهدفون با حداکثر صدای ۸۵ دسی بل و به مدت طولانی را هم خطرناک میدانند و میگویند « هر چه صدایی که قرار است از دستگاه صوتی به گوش شما برسد کمتر باشد، احتمال آسیبهای شنوایی هم کمتر میشود.
پژوهشگران معتقدند افراد نباید بیشتر از یک ساعت به طور مداوم و بیش از ۳ تا ۴ ساعت در طول روز از هندزفری برای گوش دادن آهنگ یا حتی انجام گفت و گوهای تلفنی استفاده کنند زیرا در غیر این صورت، احتمال آسیب به قدرت شنوایی و کم یا ناشنوا شدن آنها در سنین پیش از سالمندی و حتی میانسالی، وجود خواهد داشت.
ایمنی هدفونها
وقتی سری به بازار فروش انواع لوازم جانبی تلفن همراه یا دستگاههای پخش «امپیتری» میزنید، شاید این سؤال برایتان پیش آید که استفاده از کدام یک از این هدستها خطر جدیتری را برای سلامت شنوایی ما در پی خواهد داشت یا اصلاً کدام یک از آنها بهتر و کارآمدتر است؟ البته این موضوع برای کسانی که به صدای زیاد علاقه دارند، تفاوتی ندارد.
اگر قرار باشد آهنگی را با صدای بسیار بلند گوش کنید، تمامی انواع هدفونها برای سلامت شنوایی شما خطرناک است، اما در حالت استاندارد و در شرایط عادی، هدفونهایی که سری گرد و کوچکی دارند و کاملاً داخل گوش فرو میروند، خطر بیشتری برای گوشهایتان خواهند داشت. چون صدا را به طور مستقیم به پرده گوش میرسانند و سبب آسیب آن میشوند.
هدفونهایی هم که سری کوچک اما بشقاب مانند دارند مناسب نیستند. در نهایت، هدفونهای بزرگی که سری ابری شکل دارند و مانند سرماگیر، روی سطح خارجی گوش قرار میگیرند، عوارض کمتری برای مصرفکنندگان در پی خواهند داشت.
هدفون، سردرد و توهم
محققان دانشگاه آکسفورد میگویند حدود ۱۰ میلیون جوان اروپایی در معرض ابتلا به عوارض ناشی از استفاده از هدفون قرار دارند، آنان علاوه بر اختلالات شنوایی، سردردهای موقتی اما پی در پی، سرگیجه و ایجاد توهم را هم از دیگر عوارض استفاده از انواع هدفونها برای گوش دادن به آهنگ با صدای بلند و طولانی مدت میدانند. استفاده زیاد از هدفون سبب میشود مدام فکر کنید یک نفر دارد با شما حرف میزند یا به هنگام خواب، صداهای مزاحمی در مغزتان بشنوید که اجازه خواب راحت را به شما نمیدهند.
وزوز آزاردهنده گوش هم یکی دیگر از عوارض است. بد نیست این را هم بدانید که قرار گرفتن هندزفری برای مدت طولانی داخل گوش سبب انتقال خون گوش داخلی به سایر اندامها میشود که احتمال آسیبپذیری پرده گوش را دو چندان میکند.
سرطان و هندزفریهای بلوتوثی
یکی از دغدغههای همیشگی استفاده از هندزفریهای بلوتوث، سرطانزا بودن آنهاست. تحقیقات و ادعاهای زیادی در این مورد مطرح شده است، اما بر اساس اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، هنوز کسی نوانسته است ثابت کند امواج هندزفریهای بلوتوث به مغز افراد آسیب میرساند یا سبب ابتلا به انواع سرطان میشود.
البته ناگفته نماند که FDA اعلام کرده است برخی افراد با اشعههای رادیویی، حساستر از دیگران هستند و ممکن است بر اثر تماس با این اشعهها، دچار سردرد شوند. اثبات ادعای وجود داشتن رابطه معناداری بین ابتلا به اختلالات مغزی، سرطان و استفاده از بلوتوث، باید بیشتر مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد. این بحث در مورد تلفنهای همراه هم هنوز به نتیجه نرسیده است.
پیشرفت فناوری به ضرر انسان
یکی از نشانههای آسیبرسیدن به گوش به علت گوش کردن زیاد به موسیقی از طریق هدفون،آن است که وقتی شما یک محل پر سر و صدا را ترک میکنید، گوشتان تا مدتی زنگ میزند. اگر مدتی به گوشتان استراحت دهید، احتمالاً وضعیت بهبود خواهد یافت، اما اگر پیوسته از هدفون استفاده کنید، گوش داخلی شما هم آسیب میبیند که در این صورت ممکن است قدرت شنوایی شما برای همیشه کاهش یابد. متاسفانه به دلیل تولید باتریهای پرقدرت با عمر بالا، کمتر کسی به گوش خود استراحت میدهد و این از مواردی است که پیشرفت فناوری در عمل به ضرر انسان تمام شده است.
نتایج یک پژوهش که در آزمایشگاههای آگوستیک ملی استرالیا انجام شده است، نشان میدهد ۲۵ درصد از افرادی که دستگاههای پخش موسیقی قابل حمل استفاده میکنند، آنقدر از این وسیله استفاده کردهاند که به شنوایی خود آسیب جدی رساندهاند.
خطر جانی هندزفری و هدفونها
بعد از بیان مشکلات سلامت استفاده از هدفونها، به مشکلات مربوط به ایمنی این وسیله پرکاربرد در میان جوانان میرسیم.
یکی از شایعترین مشکلات، این است که افراد پیاده و حتی رانندگان، با گذاشتن هندزفری در گوش خود و بلند کردن صدای آهنگشان، دیگر قادر به شنیدن صداهای محیط اطراف نیستند. این کار میتواند حوادث ناگواری مانند تصادفهای رانندگی، چه برای راننده و چه برای عابران پیاده را در پی داشته باشد و به همین دلیل تمامی افراد و بخصوص رانندگان توصیه میشود در مکانهای شلوغ از هدفون استفاده نکنند. استفاده از ضبط صوت خودرو، هر چقدر هم که صدای زیادی داشته باشد، از لحاظ ایمنی بهتر است. عابران پیاده هم فقط در محیطهای امن میتوانند هدفون در گوش بگذارند. اگر برای ورزش به پارکی رفتهاید یا سوار تاکسی و اتوبوس و مترو هستید، استفاده از هدفون آسیب چندانی به شما نمیرساند، اما به هیچ وجه در مکانهای شلوغ و هنگام رفت و آمد در خیابانها از آن استفاده نکنید. گاهی نشنیدن صدای بوق یک موتورسیکلت یا خودرو، بهای سنگینی دارد.
از بین رفتن سلولهای شنوایی
دکتر محسن نراقی ـ متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره مضرات استفاده از هدفون و هندزفری میگوید: از میان رفتن سلولهای مویی سبب تغییر آستانه شنوایی گوش میشود و افراد به صداهای بلند عادت میکنند؛ وزوز گوش یا صداهای آزاردهنده در گوش از دیگر عوارض استفاده از سیستم های گوش (هندزفری و هدفون) است.
وی تاکید میکند: بر خلاف تصور شایع در جامعه،عفونت گوش هیچ ارتباطی به استفاده از هندزفری و هدفون ندارد و این دو مقوله کاملاً جدا از هم است. استفاده از هندزفری و هدفون به هنگام انجام ورزش هیچ خطری را ایجاد نمیکند، اما نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که افراد نباید هنگام ورزش صدای لوازم صوتی مورد استفاده را زیاد کنند.
این متخصص گوش و حلق و بینی میگوید: شدت صدا به هنگام استفاده از هندزفری و هدفون، بستگی به میزان شنوایی افراد دارد و آنان باید سعی کنند از کمترین شدت صوتی هنگام استفاده از این سیستمها بهره گیرند.
دکتر نراقی توصیه میکند: در صورت لزوم استفاده از گوشیها باید با فاصله زمانی حداقل یک ساعت و کمترین شدت صدای قابل فهم ممکن، صورت گیرد.
توصیههای کارشناسان
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی برای مقابله با صدای بلند در موقعیتهای مختلف توصیه میکنند:
ـ در مراکزی که شدت صدا بالاست، باید به مراجعهکنندگان گوش بند رایگان بدهند.
ـ در کنسرت های موسیقی از بلندگوها فاصله داشته باشید.
ـ هنگام شنیدن موسیقی، گاهی صدا را قطع کنید و به گوش خود استراحت بدهید.
ـ کارخانههای سازنده هدفون و هندزفری باید میزان پخش صدا را محدود کنند و دولتها و یا متولیان بهداشت و سلامت جوامع باید قوانین سختگیرانهای در این مورد به تصویب برسانند.
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی همچنین هشدار میدهند به هنگام بلند کردن صدای موسیقی به یاد داشته باشید به ازای هر ۳ دسیبل که به آن اضافه میشود، عمر شنوایی شما نصف زمان آن، کاهش مییابد.
ـ استفاده از یک هدفون یا هندزفری سالم و ضدخش، میتواند مانع از شنیدن با صدای بلند شود.
این کارشناسان دستورالعمل جدی دیگری نیز دارند، آنها تاکید میکنند: گوش کردن به هر صدایی بیش از ۸۵ دسیبل، به این معنا است که در مدت کوتاهی فرد مبتلا به کم شنوایی و در صورت استفاده طولانی مدت در روز، به ناشنوایی مبتلا خواهد شد.پیشتر، کارشناسان این سازمان جهانی در گزارشی اعلام کردهاند که گوش کردن به هر صدای بلند در دراز مدت، فرد را دچار سردردهای دردناک خواهد ساخت که بهترین راهکار جلوگیری از این نوع بیماری، استفاده کم از دستگاههایی مانند هندزفری و هدفون در دراز مدت همراه با عادت کردن به شنیدن هر نوع صوت و آوا با صدایی آرام و ملایم است.
به گفته آنان، کسانی که به شنیدن آوا از دستگاه های صوتی همراه با صدای بلند عادت کردهاند، برای جلوگیری از کر شدن ناگزیر، از ترک این عادت زیانآور خود هستند، در غیر این صورت اصرار بر این عادت غلط منجر به از دست دادن شنوایی ظرف چند سال خواهد شد.
این در حالی است که بسیاری از تولیدکنندگان دستگاههای صوتی بیتوجه به این واقعیت علمی، دستگاههایی مانند سینمای خانگی را به بازار عرضه کردهاند که تا معادل ۱۲۰ دسی بل صدا تولید میکند که معادل صدای موتور هواپیماهای جت است.
حفاظت از گوش
بنابر تحقیقات انجام شده در دنیا، بیشترین عاملی که سبب ناشنوایی میشود، آسیب رسیدن به تارهای درون گوش بر اثر سر و صدای زیاد است و تنها تعداد کمی از افراد به علتهای دیگر ناشنوا میشوند.در بیشتر مواقع روز، ما با صداهای بسیار زیادی در ارتباط هستیم و بیشتر آنها از جمله آلودگیهای صوتی به شمار میروند، مانند صدای رفت و آمد خودروها و بوق آنها، ماشینآلات ساختمانی و موارد بسیار دیگر. در پی تحقیقات علمی که انجام شده است، صداهایی که بیش از ۱۰۵ دسیبل قدرت دارد، میتوانند برای گوش بسیار مضر باشد و همچنین صداهای بسیار آرامتر از ۸۵ دسیبل به اندازه خود برای گوش، بسیار بد است.برای اینکه بتوانیم گوشهای خود را تا پایان عمر سالم نگه داریم، باید به نکات زیادی توجه کنیم و از همه مهمتر پیروی از این نکات است که در برخی شرایط، شاید سخت باشد:
اگر دوست دارید همیشه از هدفونها استفاده کنید، در عین حال که باید صدای آن را کم کنید، بهتر است از هدفونهایی استفاده کنید که فضای کافی برای قرار گرفتن گوش در داخلشان را داشته باشند و بعد از هر چند دقیقه به گوشتان استراحت بدهید.
ـ یکی از نکاتی که باید رعایت کنید، فاصله گرفتن از تلویزیون و رادیو به هنگام گوش کردن به آنهاست. این کار سبب میشود گوشهای شما در معرض صداهای مستقیم رادیو و یا تلویزیون قرار نگیرد و صدمات وارده به گوش به اندازه زیادی کاهش یابد.
برای گوش کردن به موسیقی در خودرو نیز باید نکاتی را رعایت کنید. در ابتدا بکوشید از صدای بلند در خودرو استفاده نکنید و در صورت بلند بودن صدا شیشهها را پایین بکشید، زیرا صدای بلند در فضای بسته آسیبهای جبرانناپذیر به گوش وارد میکند.