1394/6/3، 09:06 صبح
قرآن تمامی معیارها و ملاکهای انتخاب همسر را بیان نکرده است، بلکه حکم قرآن مجید در این مورد کلی میباشد، لیکن در کتابها و احادیث ائمه اطهار(ع) به ملاکها و صفات ارزندهای اشاره شده است که ما هم به طور خلاصه آنها را بیان میکنیم:
1 - معیار اساس بر انتخاب همسر؛ تدین است، زیرا آدم متدین دارای عفت، حجاب، نجابت و حیا میباشد.
2 - دارای اخلاق نیک باشد، یعنی همسر انسان خوش زبان، خوش خلق، حقپذیر، متواضع، راستگو، باوقار، بردبار، با محبت، با گذشت، مؤدّب، شجاع، وفادار و قانع باشد که اینها از نشانههای بارز اخلاق پسندیده است.
3 - دارای شرافت خانوادگی باشد یعنی در انتخاب همسر معقول نیست. کسی بگوید:من میخواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم. البته گاهی ممکن هست در خانوادهای بد، فرزندانی شایسته و خوب وجود داشته باشد، که این امر استثنا است.
4 - برخورداری از عقل، امام صادق(ع) عقل را چنین معنا میفرماید که:العقل ما عبد الرّحمن و اکتسب به الجنان:"عقل چیزی است که خداوند رحمان به وسیله آن پرستش و عبادت میشود و بهشت به وسیله آن به دست میآید.
5 - برخورداری از سلامت جسم و روح.
6 - زیبایی که یک امتیاز محسوب میشود و در شیرینی و سعادت زندگی زناشویی تأثیر به سزایی دارد که این به سلیقه افراد بستگی دارد.
7 - با سواد بودن.
8 - کفؤ همدیگر بودن که عبارت از همتایی، سنخیت و تناسب.
همتایی عبارت است اس:
1 - همتایی دین و ایمانی
2 - همتایی فرهنگی و فکری
3 - همتایی اخلاقی
4 - کفو هم بودن در تحصیلات علمی
5 - همتایی جسمی و جنسی
6 - تناسب زیبایی
7 - تناسب سنی
8 - تناسب مالی
9 - تناسب خانوادگی
10 - تناسب سیاسی
11 - تناسب اجتماعی
12 - هماهنگی روحی و روانی
13 - همتایی و تناسب در آینده که بعضی از اینها قابل پیش بینی است که این قابل حل است و بعضی نیز غیر قابل پیش بینی است.
البته در جامعه ما کمتر انسانی پیدا میشود که به کلی قابل ازدواج و همسری نباشد. همه دختران و پسران - الا بعضی از آنان قابلیت همسری را دارند، اما باید سنجید که کدام دختر برای کدام پسر مناسب است". (سؤال) ممکن است کسی بگوید ما در تاریخ صدر اسلام و در زندگی پیشوایان اسلام و اصحاب پیامبر(ص)، مواردی را مشاهده میکنیم که ازدواج هایی صورت گرفته که بعضی از این معیارها و موارد همتایی که در این جا آورده شده، اصلا رعایت نشده است. همانند ازدواج پیامبر(ص) با خدیجه (س) که سنجیت و تناسب سنی و مالی را رعایت نفرمودهاند، زیرا حضرت خدیجه (س) خیلی بزرگتر و ثروتمندتر از پیامبر (ص) بودهاند، و همچنین در ازدواج "جیبر" با "ذلفا" رعایت تناسب و هماهنگی در زیبایی و موقعیت خانوادگی و اجتماعی نشده است. یا زیرا ذلفا خیلی زیباتر و موقعیت خانوادگی و اجتماعی اش بالاتر از جویبر بوده است با توجه به این که ازدواج به دستور مستقیم پیامبر (ص) انجام گرفت. و حتی بعضی از امامان معصوم(ع) با کنیزان، ازدواج میکردند و موارد فراوان دیگر که حتی در زمان خودمان رعایت نشده است.
(جواب):اولاً آن چه از ملاکها و معیارهایی که ما مطرح کردیم، بر مبنای "اکثر و اغلب افراد" است و ممکن است در بسیاری از مسائل مطرح شده، "استثناهایی" وجود داشته باشد، که هر کدام به جای خود محفوظند، اما هرگز نباید بر مبنای "استثناها" قاعدهای فراگیر تأسیس کرد و آن را تعمیم داد. ثانیاً:توان و ظرفیت وجودی افراد "متفاوت" است و نمیشود تکلیف سنگینی را بر دوش همه به طور مساوی قرار داد. آن که ضعیفتر است، کمر خم میکند و شاید هم کمرش بشکند. تکالیف سنگین برای انسانهای نیرومند است، اما برای عموم مردم، باید توان و ظرفیّت اغلب و اکثر آنان را در نظر گرفت و مسئولیت و قانون را مطابق آن برایشان وضع کرد. ثالثاً:اگر ازدواج هایی مانند ازدواج رسول اکرم (ص) با حضرت خدیجه(س)و ازدواج "ذلفا" با "جویبر" نمیتواند نسخه معمولی برای همه مردم باشد. بله در هر زمان و مکانی مانند حضرت خدیجهای(س) و حضرت محمد(ص) پیدا شوند، کفو هم هستند و ازدواجشان سعادت بخش خواهد بود، هر چند از جهت سن و ثروت متفاوت باشند و هر گاه دختر به ایمان و تقوای "ذلفا" یافت شد که مانند او تسلیم امر پیامبر(ص) و یا معصومین (ع) و یا جانشینان آنان بود، و پسری به خوش قلبی "جویبر" پیدا شد و آن گونه تسلیم معصوم (ع) بود. آن دو نفر کفو و همشأن هم هستند، هر چند که پسر، نازیبا و فقیر باشد و دختر زیبا و ثروتمند. البته هیچ کس مانند پیامبر اکرم(ص) و معصومین (ع) نبوده و نیست، ولی - لااقل - باید شبیه به آنان باشد تا بشود این گونه ازدواجها را برایش تجویز کرد.
به تعبیر حضرت علی(ع):انکم لا تقدرون علی ذلک(1)... شما نمیتوانید مثل من زندگی کنید، اما (شبیه من باشید) و با تقوا و کوشش و عفت و درستکاری مرا یاری کنید. حتی در جامعه خودمان، دختران فراوانی را سراغ داریم که با جانبازان عزیر ازدواج کرده و با جان و دل به آنان خدمت میکنند و افتخار هم میکنند.(2) اینها معیارها و ملاکهای کلی در این خصوص است که شما میتوانید با مراجعه به کتاب هایی در خصوص ازدواج آگاهی بیشتری پیدا کنید و در ازدواج دقت و تأمل بخرج دهید نه وسواس و سختگیری، انشاء اللَّه .
پاورقی
1 - نهج البلاغه، نامه امام (ع) به عثمان بن حنیف.
2 - برداشت اقتباس از کتاب علی اکبر مظاهری، جوانان و انتخاب همسر، ص 160 - 100.
منبع:تعهد
1 - معیار اساس بر انتخاب همسر؛ تدین است، زیرا آدم متدین دارای عفت، حجاب، نجابت و حیا میباشد.
2 - دارای اخلاق نیک باشد، یعنی همسر انسان خوش زبان، خوش خلق، حقپذیر، متواضع، راستگو، باوقار، بردبار، با محبت، با گذشت، مؤدّب، شجاع، وفادار و قانع باشد که اینها از نشانههای بارز اخلاق پسندیده است.
3 - دارای شرافت خانوادگی باشد یعنی در انتخاب همسر معقول نیست. کسی بگوید:من میخواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم. البته گاهی ممکن هست در خانوادهای بد، فرزندانی شایسته و خوب وجود داشته باشد، که این امر استثنا است.
4 - برخورداری از عقل، امام صادق(ع) عقل را چنین معنا میفرماید که:العقل ما عبد الرّحمن و اکتسب به الجنان:"عقل چیزی است که خداوند رحمان به وسیله آن پرستش و عبادت میشود و بهشت به وسیله آن به دست میآید.
5 - برخورداری از سلامت جسم و روح.
6 - زیبایی که یک امتیاز محسوب میشود و در شیرینی و سعادت زندگی زناشویی تأثیر به سزایی دارد که این به سلیقه افراد بستگی دارد.
7 - با سواد بودن.
8 - کفؤ همدیگر بودن که عبارت از همتایی، سنخیت و تناسب.
همتایی عبارت است اس:
1 - همتایی دین و ایمانی
2 - همتایی فرهنگی و فکری
3 - همتایی اخلاقی
4 - کفو هم بودن در تحصیلات علمی
5 - همتایی جسمی و جنسی
6 - تناسب زیبایی
7 - تناسب سنی
8 - تناسب مالی
9 - تناسب خانوادگی
10 - تناسب سیاسی
11 - تناسب اجتماعی
12 - هماهنگی روحی و روانی
13 - همتایی و تناسب در آینده که بعضی از اینها قابل پیش بینی است که این قابل حل است و بعضی نیز غیر قابل پیش بینی است.
البته در جامعه ما کمتر انسانی پیدا میشود که به کلی قابل ازدواج و همسری نباشد. همه دختران و پسران - الا بعضی از آنان قابلیت همسری را دارند، اما باید سنجید که کدام دختر برای کدام پسر مناسب است". (سؤال) ممکن است کسی بگوید ما در تاریخ صدر اسلام و در زندگی پیشوایان اسلام و اصحاب پیامبر(ص)، مواردی را مشاهده میکنیم که ازدواج هایی صورت گرفته که بعضی از این معیارها و موارد همتایی که در این جا آورده شده، اصلا رعایت نشده است. همانند ازدواج پیامبر(ص) با خدیجه (س) که سنجیت و تناسب سنی و مالی را رعایت نفرمودهاند، زیرا حضرت خدیجه (س) خیلی بزرگتر و ثروتمندتر از پیامبر (ص) بودهاند، و همچنین در ازدواج "جیبر" با "ذلفا" رعایت تناسب و هماهنگی در زیبایی و موقعیت خانوادگی و اجتماعی نشده است. یا زیرا ذلفا خیلی زیباتر و موقعیت خانوادگی و اجتماعی اش بالاتر از جویبر بوده است با توجه به این که ازدواج به دستور مستقیم پیامبر (ص) انجام گرفت. و حتی بعضی از امامان معصوم(ع) با کنیزان، ازدواج میکردند و موارد فراوان دیگر که حتی در زمان خودمان رعایت نشده است.
(جواب):اولاً آن چه از ملاکها و معیارهایی که ما مطرح کردیم، بر مبنای "اکثر و اغلب افراد" است و ممکن است در بسیاری از مسائل مطرح شده، "استثناهایی" وجود داشته باشد، که هر کدام به جای خود محفوظند، اما هرگز نباید بر مبنای "استثناها" قاعدهای فراگیر تأسیس کرد و آن را تعمیم داد. ثانیاً:توان و ظرفیت وجودی افراد "متفاوت" است و نمیشود تکلیف سنگینی را بر دوش همه به طور مساوی قرار داد. آن که ضعیفتر است، کمر خم میکند و شاید هم کمرش بشکند. تکالیف سنگین برای انسانهای نیرومند است، اما برای عموم مردم، باید توان و ظرفیّت اغلب و اکثر آنان را در نظر گرفت و مسئولیت و قانون را مطابق آن برایشان وضع کرد. ثالثاً:اگر ازدواج هایی مانند ازدواج رسول اکرم (ص) با حضرت خدیجه(س)و ازدواج "ذلفا" با "جویبر" نمیتواند نسخه معمولی برای همه مردم باشد. بله در هر زمان و مکانی مانند حضرت خدیجهای(س) و حضرت محمد(ص) پیدا شوند، کفو هم هستند و ازدواجشان سعادت بخش خواهد بود، هر چند از جهت سن و ثروت متفاوت باشند و هر گاه دختر به ایمان و تقوای "ذلفا" یافت شد که مانند او تسلیم امر پیامبر(ص) و یا معصومین (ع) و یا جانشینان آنان بود، و پسری به خوش قلبی "جویبر" پیدا شد و آن گونه تسلیم معصوم (ع) بود. آن دو نفر کفو و همشأن هم هستند، هر چند که پسر، نازیبا و فقیر باشد و دختر زیبا و ثروتمند. البته هیچ کس مانند پیامبر اکرم(ص) و معصومین (ع) نبوده و نیست، ولی - لااقل - باید شبیه به آنان باشد تا بشود این گونه ازدواجها را برایش تجویز کرد.
به تعبیر حضرت علی(ع):انکم لا تقدرون علی ذلک(1)... شما نمیتوانید مثل من زندگی کنید، اما (شبیه من باشید) و با تقوا و کوشش و عفت و درستکاری مرا یاری کنید. حتی در جامعه خودمان، دختران فراوانی را سراغ داریم که با جانبازان عزیر ازدواج کرده و با جان و دل به آنان خدمت میکنند و افتخار هم میکنند.(2) اینها معیارها و ملاکهای کلی در این خصوص است که شما میتوانید با مراجعه به کتاب هایی در خصوص ازدواج آگاهی بیشتری پیدا کنید و در ازدواج دقت و تأمل بخرج دهید نه وسواس و سختگیری، انشاء اللَّه .
پاورقی
1 - نهج البلاغه، نامه امام (ع) به عثمان بن حنیف.
2 - برداشت اقتباس از کتاب علی اکبر مظاهری، جوانان و انتخاب همسر، ص 160 - 100.
منبع:تعهد
درود بر شما زیبا جوی عزیز
شما می توانید مشاوره کاملا رایگان پزشکی را از ما بخواهید
09120043630